Mısır Mitolojisi Ve Hristiyanlık

 

Dinler ve mitolojilerin birbirine benzediği iddiasi hep göz önündedir. Belli bir noktaya kadar doğrudur da. Sonuç olarak metafiziki bir model olan Tanrı'nın dinler ve mitlerde adı,özellikleri hatta madde olup olmadığı ne kadar farklı olursa olsun aynı kapıya çıkar ve pek çok benzerlik taşır. Bu yazıda ele alacağımız iddia ise özellikle Zeitgeist filmiyle popülerleşen ve bazı oryantalistler tarafından önümüze sunulan, Mısır Mitolojisindeki Horus ve Hristiyan inancındaki İsa karakterinin aslında aynı olduğu iddiası olacak. Şimdi iddiaları birlikte inceleyelim.

 

1)Horus da İsa da 25 aralıkta doğdu iddiası

Bunu demek için hem İsa'dan hem de Horus'tan bihaber olmak lazım. Zira Horus mitolojiye göre "Epogomanel Days" diye adlandırılan günlerin beşinde doğmuştur. Epogomanel Days, takvimlerdeki sapmaları kapatmak için olan ekstra günlerdir. 13. Ay diye de adlandırma yapılır ve bu ek günler genelde 5-6 günlük diziler şeklinde oluşur. Horus'un 24-28 ağustosa tekabül eden beşinci günde doğduğu varsayılıyor. Bu tarihlerde sapmalar olsa da aralık ayına denk gelmesi elimizdeki verilere göre mümkün değildir. Diğer kaynaklarda ise "Khoaik" sezonunda kutlanırdı. Bu ise 10 Aralık ile 8 Ocak arasında kutlanan bir sezondur. Bu sezon günümüzdeki noel gibi bir yeniden başlama,sezonun bitişi,Tanrı Osiris'in ölümü ve dirilişi gibi olayları temsil eder. Aynı zamanda tohum ekim festivali olarak da kutlanmaktaydı. Horus, Khoaik sezonunda doğsa bile net tarihini bilmemiz pek mümkün değildir. Hz İsa'nın doğumunun 25 Aralık olduğu ise kiliseler tarafindan ortaya atılıp kabul gören bir tarihtir ancak buna rağmen İncilde de bu tarih geçmemektedir. Hatta Jülyen takvimini esas alan Ortodokslar İsa'nın gelişini 6-7 Ocak tarihlerinde kutlamaktadır. 

2)İkisi de bakire annelerden doğdu iddiası

Horus'un annesi İsis bakire değildir. Horus'un babası olan İyilik Tanrısı Osiris,Kötülük Tanrısı Seth ile mücadele ederken önce Nil Nehri'ne atılmış ve İsis'in bulması sonucu Seth tarafından 14 parçaya ayrılmıştır. Seth bu parçaları Mısır'ın farklı bölgelerine dağıtmıştır. Horus'un annesi Osiris'in parçalarını toplar ve onu büyüyle canlandırır. Fakat Osiris'in cinsel organı bir balık tarafından yenmişti. İsis'in yaptığı büyüler sayesinde İsis, Osiris'ten hamile kaldı. Bu hamilelikten ise Horus olacaktı. Fakat bu haliyle yeryüzüne hükmedemeyecek olan Osiris, yeraltı dünyasına indi. Horus ise Seth'i öldürerek babasının intikamını ardından aldı. Osiris ve İsis'in cinsel birlikteliğinden her ne kadar tam bahsedilmesede burdan İsis'in bakire olduğunu ortaya koymak tartışmalı bir iddiadır.

3)İkisi de 3 bilge adam ile müjdelendi iddiası

İncilde İsa'nın yıldızbilimciler(bilge adamlar)tarafından ziyaret edildiği geçer. Fakat yıldızbilimcilerin sayısından söz etmez. Bahsi geçen olay şu şekildedir;

‭"İsa'nın Kral Hirodes devrinde Yahudiye'nin Beytlehem Kenti'nde doğmasından sonra bazı yıldızbilimciler doğudan Yeruşalim'e gelip şöyle dediler: “Yahudiler'in Kralı olarak doğan çocuk nerede? Doğuda O'nun yıldızını gördük ve O'na tapınmaya geldik." Ayrıca Horus'u da kimse ziyaret etmedi. Bir rivayette sadece Horus'un babası Osiris'in doğumunda 3 yıldız gözüktüğü geçer. Fakat bunu da Horus veya yıldızbilimcilerle bağdaştırmak tartışma konusudur.

4)İkisi de işkenceler sebebiyle Mısır'a kaçtı iddiası

Öncelikle burada bir hatayı düzeltmemiz gerek. İkisi de Mısır'a kaçmamıştır. İsa çocukken Mısır'a kaçarken,Horus ise Mısır'dan kaçıyordu. İncilde İsa'nın olayı şu şekilde ifade edilir

‭"Yıldızbilimciler gittikten sonra Rab'bin bir meleği Yusuf'a rüyada görünerek, “Kalk!” dedi, “Çocukla annesini al, Mısır'a kaç. Ben sana haber verinceye dek orada kal. Çünkü Hirodes öldürmek için çocuğu aratacak.”  Görüldüğü üzere Yusuf, Tanrı'nın isteği üzerine İsa'yı Hirodes'ten korumak için Mısır'a kaçırıyor. Horusun olayı ise İsis'e söylenen şu sözle anlatılır; "Tanrı, Horus’un annesine: “Gel ey tanrıça İsis… Çocuğunla birlikte saklan” dedi." Buradan da anlamamız gereken şey ortada bir benzerliğin bulunmadığı, bulunabilecek en fazla benzerliğin ise ikisinin de zulümden kaçtığı olacağıdır. Bu benzerlik ise bizim iki kişiyi aynı kılmamız için yetersizdir 

5)İsa'yı Yahya,Horus'u Anup 30 yaşında vaftz etti iddiası

İsa'nın 30 yaşında vaftiz oluşu netlik içermez yaklaşık bir ifadedir. İncilde vaftizcisinin Yahya olduğu geçmektedir. Horus'un ise bırakın vaftiz edildiği,hayatında Anup diye birisi olduğu dahi kaynaklarda geçmiyor.

6)İkisinin de 12 havarisi/müridi var iddiası

Horus'un yarı-tanrı ve insanlardan oluşan 12 den fazla müridi vardır.İsa'nın ise kendisine ihanet eden Yahuda dahil olmak üzere 12 havarisi vardır.

7)İkisi de ölüleri diriltti iddiası

Horus gibi bir mitolojik karakterin doğa üstü mucizeler gerçekleştirmesi anormal bu durum değildir. Fakat baktığımızda Horus,İsa gibi ölüleri diriltmemiştir. Kaynaklarda tek geçen Horus'un annesi İsis'in, kocası Osiris'i diriltmesidir. Bu da Horus'a ithaf edilmemelidir.

8)İkisi de çarmıha gerildi iddiası

Bu iddia oldukça yanlış ve bilgi eksikliğine dayalı bir iddadır. Evet İsa çarmıha gerilmiştir. Fakat Horus'un yaşadığı varsayılan dönemde,yani M.Ö 3000 yılında çarmıh,haç diye birşey yoktu. Çarmıh Horus'un ölümünden asırlar sonra kullanılmaya başlanan bir işkence yöntemidir. Horus'un ölümü ile ilgili bilinen tek rivayet ise her gün doğumunda dirildiği ve her gün batımında ise öldüğüdür.

Gördüğünüz üzere Horus'a atfedilen olayların çoğu asılsız iddialardır.Yolda gördüğümüz bir insanla dahi bir çok benzerliğimiz olabilir.Kaldı ki iki mistik ögenin benzerlikler taşıması normaldir.Hatta bununla ilgili Hz İsa ve Evde Tek Başına filmindeki Kevın karakterini karşılaştırdıkları 4 maddelik bir benzerlik listesi de vardı.Sanırım bu verdiğim örnek durumu daha izah edilebilir bir seviyeye getirmiştir.

KAYNAKÇA

[1]https://www.google.com/amp/s/www.odatv.com/amp/yazarlar/halit-kakinc/bir-sehir-efsanesi-hz-isa-misirli-horus-mu-256083

[2]https://www.worldhistory.org/Horus/

[3]https://www.ancient.eu/osiris

[4]https://www.ancient.eu/isis

[5]https://samurai-archives.com/wiki/Intercalary_months

[6]https://www.eoht.info/page/Khoiak%20festival

[7]https://incil.info/

[8]Matta 2:1-2,Matta 2:13,Matta 3:13-16

[9]The Ritual The Egyptian Book of the Dead, Dr. Jacobus Van Dijk, University of Groningen (Murdock, CIE, 247)

[10]https://www.scribd.com/doc/115553367

[11]https://archive.org/details/introduction-to-the-hebrew-bible-and-deutero-canonical-books